اگر فکر میکنید که برنامههای آنتیویروس به تنهایی میتوانند امنیت رایانه شما را تأمین کنند، در اشتباهید. آنتیویروسها نقش مهمی در محافظت از سیستم در برابر تهدیدات دارند، اما برای تضمین امنیت کامل، باید اقدامات بیشتری انجام دهید. حتی با داشتن آنتیویروسهای قدرتمند، نکات مهم دیگری وجود دارد که باید برای افزایش امنیت دستگاه خود رعایت کنید. این نکات میتوانند شامل بهروزرسانی منظم سیستم عامل، استفاده از فایروال، تنظیمات امنیتی مرورگر، و اجتناب از باز کردن ایمیلها و لینکهای مشکوک باشند.
تهیه یک چکلیست کامل از تمامی ترفندها و نکات امنیتی ممکن است دشوار باشد، زیرا تهدیدات سایبری دائماً در حال تغییر و تکامل هستند. با این حال، ما چند مورد از مهمترین نکات امنیتی اساسی را برایتان آماده کردهایم تا بتوانید از آنها برای افزایش امنیت کامپیوتر خود بهره ببرید.
راهکارهای رایج برای بالا بردن امنیت ویندوز
برای افزایش امنیت ویندوز، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
✔️ بهروزرسانی منظم سیستم عامل و نرمافزارها
بهروزرسانی ویندوز: اطمینان حاصل کنید که همیشه آخرین بهروزرسانیهای ویندوز را نصب کردهاید. این بهروزرسانیها اغلب شامل اصلاحات امنیتی مهمی هستند.بهروزرسانی نرمافزارها: نرمافزارهای نصب شده روی سیستم را بهروز نگه دارید تا از آخرین پچهای امنیتی بهرهمند شوید.
✔️ استفاده از آنتیویروس و فایروال قوی
نصب آنتیویروس معتبر: از یک برنامه آنتیویروس معتبر استفاده کنید و به طور منظم سیستم را اسکن کنید.
فعالسازی فایروال: فایروال ویندوز را فعال کنید تا ترافیک ورودی و خروجی کنترل شود و تهدیدات بالقوه مسدود شوند.
✔️ استفاده از رمزهای عبور قوی و مدیریت آنها
انتخاب رمزهای عبور پیچیده: از رمزهای عبور قوی و پیچیده که شامل حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها هستند استفاده کنید.
استفاده از مدیریت رمز عبور: از نرمافزارهای مدیریت رمز عبور استفاده کنید تا رمزهای عبور خود را به صورت امن نگهداری کنید.
✔️ فعالسازی احراز هویت دو مرحلهای
استفاده از احراز هویت دو مرحلهای: برای حسابهای کاربری مهم خود از احراز هویت دو مرحلهای استفاده کنید تا امنیت بیشتری داشته باشید.
✔️ پشتیبانگیری منظم از دادهها
پشتیبانگیری دورهای: به طور منظم از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید. از سرویسهای پشتیبانگیری ابری یا دیسکهای سخت خارجی استفاده کنید.
✔️ تنظیمات امنیتی مرورگر
استفاده از افزونههای امنیتی: افزونههایی مانند AdBlock و HTTPS Everywhere را در مرورگر خود نصب کنید.
تنظیمات حریم خصوصی: تنظیمات حریم خصوصی مرورگر را بهینه کنید تا از ردیابیهای غیرضروری جلوگیری شود.
✔️ اجتناب از باز کردن ایمیلها و لینکهای مشکوک
حذف ایمیلهای ناشناس: ایمیلهای ناشناس و مشکوک را باز نکنید و لینکهای داخل آنها را کلیک نکنید.
دانلود از منابع معتبر: نرمافزارها و فایلها را فقط از منابع معتبر دانلود کنید.
✔️ غیرفعالسازی سرویسهای غیرضروری
غیرفعال کردن سرویسهای غیرضروری: سرویسهایی که به آنها نیاز ندارید را غیرفعال کنید تا سطح حمله را کاهش دهید.
✔️ استفاده از نرمافزارهای امنیتی اضافی
نرمافزارهای ضد باجافزار: از نرمافزارهای ضد باجافزار برای جلوگیری از حملات باجافزاری استفاده کنید.
نرمافزارهای امنیتی مرورگر: از نرمافزارهای امنیتی مرورگر برای محافظت در برابر حملات فیشینگ و وبسایتهای مخرب استفاده کنید.
✔️ آموزش و آگاهی
آموزش مداوم: خود و دیگر کاربران سیستم را در مورد تهدیدات جدید و روشهای مقابله با آنها آموزش دهید.
آگاهی از آخرین تهدیدات: با مطالعه منابع معتبر امنیتی، از آخرین تهدیدات و راههای مقابله با آنها مطلع شوید.
با رعایت این نکات و راهکارها، میتوانید امنیت ویندوز خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید و از اطلاعات شخصی و حساس خود محافظت کنید.
راهکارهای بالا بردن امنیت ویندوز ۱۱
✔️ فعال کردن BitLocker
BitLocker یک ویژگی امنیتی در ویندوز ۱۱ است که برای رمزگذاری کامل دیسک استفاده میشود. این ویژگی اطلاعات شما را در برابر دسترسی غیرمجاز محافظت میکند، به خصوص در صورت گم شدن یا سرقت دستگاه. در اینجا راهنمای گام به گام برای فعالسازی BitLocker را آوردهام:
مراحل فعالسازی BitLocker:
روی دکمه Start کلیک کنید و Control Panel را باز کنید. به بخش System and Security بروید و سپس BitLocker Drive Encryption را انتخاب کنید.
در صفحه BitLocker Drive Encryption، درایوی که میخواهید رمزگذاری کنید را پیدا کنید. روی Turn on BitLocker در کنار درایو کلیک کنید.
انتخاب روش باز کردن قفل درایو:
- روش باز کردن قفل درایو را انتخاب کنید. شما میتوانید از رمز عبور یا کارت هوشمند استفاده کنید.
- Use a password to unlock the drive را انتخاب کرده و رمز عبور قوی وارد کنید.
ذخیره کلید بازیابی:
- گزینههای ذخیره کلید بازیابی را مشاهده خواهید کرد. این کلید برای دسترسی به دادههای شما در صورت فراموشی رمز عبور ضروری است.
- میتوانید کلید بازیابی را در حساب مایکروسافت خود ذخیره کنید، آن را به یک فایل ذخیره کنید، یا آن را چاپ کنید. انتخاب مناسب برای خود را انجام دهید و دستورالعملها را دنبال کنید.
انتخاب نوع رمزگذاری:
- دو گزینه برای رمزگذاری وجود دارد: Encrypt used disk space only (faster and best for new PCs and drives) و Encrypt entire drive (slower but best for PCs and drives already in use).
- اگر درایو جدید است یا قبلاً استفاده نشده است، گزینه اول را انتخاب کنید. در غیر این صورت، گزینه دوم را انتخاب کنید.
انتخاب حالت رمزگذاری:
- شما دو گزینه برای حالت رمزگذاری خواهید داشت: New encryption mode و Compatible mode.
- حالت جدید برای درایوهای داخلی استفاده میشود و حالت سازگار برای درایوهای خارجی یا استفاده با نسخههای قبلی ویندوز.
شروع فرآیند رمزگذاری:
- روی Start encrypting کلیک کنید.
- فرآیند رمزگذاری آغاز میشود و بسته به اندازه درایو و مقدار دادههای موجود، ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
✔️ استفاده از Dynamic Lock
Dynamic Lock یک ویژگی امنیتی در ویندوز ۱۱ است که به شما کمک میکند تا دستگاه خود را بهطور خودکار قفل کنید، زمانی که از آن دور میشوید. این ویژگی با استفاده از اتصال بلوتوث به دستگاه شما و گوشی همراه یا هر دستگاه دیگری که به آن متصل است، کار میکند. وقتی دستگاه متصل دور از رایانه قرار میگیرد، ویندوز بهطور خودکار سیستم را قفل میکند.
مراحل فعالسازی و استفاده از Dynamic Lock:
مطمئن شوید که رایانه شما دارای بلوتوث فعال است و دستگاهی که قصد دارید برای Dynamic Lock استفاده کنید (مانند گوشی همراه)، قابلیت بلوتوث دارد.
جفت کردن دستگاه بلوتوث:
- به منوی Start بروید و Settings (تنظیمات) را باز کنید.
- به Devices و سپس Bluetooth & other devices بروید.
- بلوتوث را روشن کنید و دستگاه بلوتوث خود را جفت کنید. برای جفتسازی، روی Add Bluetooth or other device کلیک کنید و دستگاه خود را انتخاب کنید.
فعالسازی Dynamic Lock:
- پس از جفت کردن دستگاه، به Settings بروید.
- به Accounts و سپس Sign-in options بروید.
- به قسمت Dynamic Lock بروید و کادر Allow Windows to automatically lock your device when you’re away را تیک بزنید.
تست Dynamic Lock:
- حالا که Dynamic Lock فعال است، گوشی همراه یا دستگاه بلوتوثی خود را همراه داشته باشید و از رایانه دور شوید.
- پس از چند دقیقه، ویندوز تشخیص میدهد که دستگاه بلوتوث دور شده است و بهطور خودکار سیستم را قفل میکند.
✔️ فعالکردن تمام بخشهای Windows Security
Windows Security یک مجموعه جامع از ابزارها و ویژگیهای امنیتی است که برای محافظت از سیستم و دادههای شما در برابر تهدیدات مختلف طراحی شده است. در اینجا به توضیح مراحل فعالسازی و تنظیم تمام بخشهای Windows Security میپردازیم:
روی دکمه Start کلیک کنید و Settings (تنظیمات) را باز کنید. به Privacy & Security بروید و Windows Security را انتخاب کنید. در صفحه Windows Security، روی Open Windows Security کلیک کنید.
فعالسازی و تنظیم هر بخش Windows Security:
a. ویروس و تهدیدات امنیتی (Virus & Threat Protection)
- در پنجره Windows Security، روی Virus & threat protection کلیک کنید.
- Manage settings را انتخاب کنید.
- مطمئن شوید که تمامی گزینههای زیر فعال هستند:
- Real-time protection (محافظت لحظهای)
- Cloud-delivered protection (محافظت ابری)
- Automatic sample submission (ارسال خودکار نمونهها)
- Tamper protection (محافظت در برابر دستکاری)
b. فایروال و محافظت شبکه (Firewall & Network Protection)
- به Firewall & network protection بروید.
- مطمئن شوید که فایروال برای هر سه نوع شبکه فعال است:
- Domain network
- Private network
- Public network
- در صورت نیاز به تنظیمات پیشرفتهتر، روی Advanced settings کلیک کنید.
c. کنترل برنامه و مرورگر (App & Browser Control)
- به App & browser control بروید.
- در بخش Reputation-based protection settings، مطمئن شوید که همه گزینهها فعال هستند.
- در بخش Exploit protection, روی Exploit protection settings کلیک کنید و تنظیمات پیشفرض را بررسی کنید تا فعال باشند.
d. امنیت دستگاه (Device Security)
- به Device security بروید.
- در بخش Core isolation، روی Core isolation details کلیک کنید و مطمئن شوید که Memory integrity فعال است.
- در بخش Secure boot, مطمئن شوید که Secure Boot فعال است. این تنظیمات ممکن است در BIOS یا UEFI قابل دسترسی باشد.
e. عملکرد دستگاه و سلامت (Device Performance & Health)
- به Device performance & health بروید.
- وضعیتهای مختلف دستگاه را بررسی کنید و اگر مشکلاتی وجود دارد، دستورالعملهای موجود را برای حل آنها دنبال کنید.
f. کنترل والدین (Family Options)
- به Family options بروید.
- اگر میخواهید کنترل والدین را فعال کنید، روی View family settings کلیک کنید و از حساب مایکروسافت خود برای تنظیمات استفاده کنید.
✔️ تغییر تنظیمات UAC
User Account Control (UAC) یکی از ویژگیهای امنیتی مهم در ویندوز ۱۱ است که از تغییرات غیرمجاز به سیستم جلوگیری میکند. با تنظیم دقیق UAC میتوانید سطح امنیتی مناسبی برای سیستم خود فراهم کنید.
مراحل تغییر تنظیمات UAC:
روی دکمه Start کلیک کنید و Control Panel را باز کنید. به System and Security بروید. روی Security and Maintenance کلیک کنید. در قسمت سمت چپ، روی Change User Account Control settings کلیک کنید.
تنظیم سطح UAC:
- در پنجره User Account Control Settings، یک نوار لغزنده مشاهده خواهید کرد که میتوانید سطح امنیتی UAC را تنظیم کنید.
- چهار سطح مختلف وجود دارد:
- Always notify (همیشه اطلاعرسانی): این گزینه بالاترین سطح امنیتی است و هر زمانی که برنامهها یا کاربر تغییرات سیستمی ایجاد کنند، اطلاعرسانی میشود.
- Notify me only when apps try to make changes to my computer (default) (فقط زمانی که برنامهها تلاش میکنند تغییراتی در کامپیوترم ایجاد کنند، اطلاعرسانی کن – پیشفرض): این گزینه تنها زمانی اطلاعرسانی میکند که برنامهها تغییراتی ایجاد کنند و صفحه دسکتاپ را تاریک میکند.
- Notify me only when apps try to make changes to my computer (do not dim my desktop) (فقط زمانی که برنامهها تلاش میکنند تغییراتی در کامپیوترم ایجاد کنند، اطلاعرسانی کن – صفحه دسکتاپ را تاریک نکن): این گزینه همانند گزینه قبلی است اما صفحه دسکتاپ را تاریک نمیکند.
- Never notify (هرگز اطلاعرسانی نکن): این گزینه UAC را خاموش میکند و کمترین سطح امنیتی را فراهم میکند. توصیه نمیشود.
انتخاب سطح مناسب:
- برای بالاترین سطح امنیتی، نوار لغزنده را به بالاترین سطح ببرید و Always notify را انتخاب کنید.
- برای حفظ امنیت مناسب بدون مزاحمت زیاد، گزینه پیشفرض Notify me only when apps try to make changes to my computer (default) را انتخاب کنید.
پس از انتخاب سطح مناسب، روی OK کلیک کنید.
✔️ فعالسازی Password Protected Sharing
Password Protected Sharing یک ویژگی امنیتی است که در ویندوز ۱۱ به شما اجازه میدهد تا فایلها و پوشههای خود را در شبکه به صورت امن به اشتراک بگذارید. با این ویژگی فعال، تنها کاربرانی که دسترسی به اشتراک دارند و اطلاعات ورودی معتبر دارند میتوانند به فایلها دسترسی پیدا کنند.
مراحل فعالسازی Password Protected Sharing:
کلیک راست بر روی آیکون شبکه در Taskbar (نوار وظیفه) و انتخاب Open Network & Internet settings (تنظیمات شبکه و اینترنت) را انتخاب کنید، یا از منوی Start (شروع) به Settings (تنظیمات) بروید و Network & Internet (شبکه و اینترنت) را انتخاب کنید.
رفتن به Advanced network settings:
- در صفحه تنظیمات شبکه و اینترنت، به پایین صفحه بروید و Network and Sharing Center (مرکز شبکه و به اشتراکگذاری) را انتخاب کنید.
تنظیمات به اشتراکگذاری پیشرفته (Advanced sharing settings):
- در سمت چپ، روی Change advanced sharing settings (تغییر تنظیمات به اشتراکگذاری پیشرفته) کلیک کنید.
تنظیم Password protected sharing:
- در پنجره Advanced sharing settings، بر روی All Networks (تمام شبکهها) کلیک کنید.
- اگر گزینه Password protected sharing در حالت خاموش (Off) است، آن را به حالت روشن (On) تغییر دهید.
- سپس روی Save changes (ذخیره تغییرات) کلیک کنید تا تنظیمات ذخیره شود.
✔️ فعالسازی Secure Boot
Secure Boot یک ویژگی امنیتی است که در بیوس یا UEFI سیستم شما وجود دارد و از بارگذاری و اجرای نرمافزارهای ناشناس یا مخرب در زمان بوت سیستم جلوگیری میکند. برای فعالسازی Secure Boot در ویندوز ۱۱، مراحل زیر را دنبال کنید:
ورود به BIOS یا UEFI:
- شروع دوباره (Restart): ابتدا کامپیوتر را دوباره راهاندازی کنید.
- ورود به BIOS یا UEFI: در حین بارگذاری، معمولاً با فشار دادن یکی از کلیدهای مشخص (مانند F2، Delete، F10، Esc و غیره) به BIOS یا UEFI وارد میشوید. این کلید معمولاً در صفحه بوت (Boot) سیستم نمایش داده میشود. برای تأیید دقیق، میتوانید دستورالعملهای تولید کننده سیستم خود را مطالعه کنید.
فعالسازی Secure Boot:
پیدا کردن تنظیمات Secure Boot: در منوی بیوس یا UEFI، به دنبال بخشی به نام Secure Boot یا یک گزینه مشابه باشید. این معمولاً در بخش Security یا Boot میباشد.
تنظیم Secure Boot روی Enabled یا On: اگر Secure Boot در حال حاضر غیرفعال است، آن را به حالت فعال (Enabled یا On) تغییر دهید.
ذخیره و خروج: تغییرات را ذخیره کنید و از BIOS یا UEFI خارج شوید. این معمولاً با فشار دادن یک کلید مشخص (مانند F10) و تأیید تغییرات انجام میشود.
بررسی فعالسازی Secure Boot:
بازگشت به ویندوز: بعد از خروج از BIOS یا UEFI، کامپیوتر شما دوباره راهاندازی میشود و وارد ویندوز میشوید.
بررسی فعالسازی Secure Boot: برای اطمینان از اینکه Secure Boot با موفقیت فعال شده است، میتوانید به تنظیمات BIOS یا UEFI بازگردید و مطمئن شوید که وضعیت Secure Boot به عنوان فعال نمایش داده میشود.
✔️ فعالسازی System Restore
System Restore یک ویژگی امنیتی در ویندوز است که به شما این امکان را میدهد که به حالت پیشین سیستم خود قبل از نصب نرمافزارها یا تغییرات مهم دیگر بازگردید. این ویژگی میتواند به شما کمک کند که در صورت بروز مشکلات جدی، مانند نصب ناکامی نرمافزار یا ویروسهای مخرب، به سرعت به وضعیت پیشین سیستم خود بازگردید.
فعالسازی System Restore:
باز کردن تنظیمات System Restore: بر روی Start (شروع) کلیک کنید و Settings (تنظیمات) را باز کنید. به System (سیستم) بروید.
رفتن به System Protection: در سمت چپ، روی System protection (حفاظت سیستم) کلیک کنید. این بخش به شما امکان فعالسازی System Restore را میدهد.
فعالسازی System Restore:
در پنجره System Properties، بر روی دکمه Configure (پیکربندی) کلیک کنید.
در پنجره بعدی، گزینه Turn on system protection (فعالسازی حفاظت سیستم) را انتخاب کنید.
در صورتی که System Restore فعال نبود، گزینه Restore system settings and previous versions of files (بازگردانی تنظیمات سیستم و نسخههای قبلی فایلها) فعال خواهد شد.
تنظیم فضای ذخیره System Restore: میتوانید فضایی که برای ذخیره نقاط بازگشت (Restore Points) در نظر گرفته میخواهید را تنظیم کنید. معمولاً ویندوز به طور پیشفرض فضای مناسب را تخصیص میدهد.
ذخیره تغییرات: پس از تنظیمات دلخواه، بر روی Apply (اعمال) و سپس بر روی OK کلیک کنید تا تغییرات ذخیره شوند.
بررسی و استفاده از System Restore:
- برای استفاده از System Restore در ویندوز ۱۱:
- بروید به Settings (تنظیمات) > Update & Security (بهروزرسانی و امنیت) > Recovery (بازیابی).
- در بخش Advanced startup، روی Restart now (بازنشانی حال) کلیک کنید تا به محیط بازنشانی حالت پیشرفته بروید.
- از منوی بازنشانی حال، Troubleshoot (رفع مشکلات) > Advanced options (گزینههای پیشرفته) > System Restore را انتخاب کنید و دستورالعملهای داده شده را دنبال کنید تا به حالت پیشین سیستم بازگردید.
با فعالسازی System Restore، میتوانید به سادگی و سرعت به وضعیت پیشین سیستم خود در ویندوز ۱۱ بازگردید و مشکلات ناشی از تغییرات نرمافزاری یا دیگر عوامل را رفع کنید.
با فعالسازی و استفاده از این ابزارهای امنیتی مهم در ویندوز ۱۱، شما میتوانید به طراحی یک سیستم امن و پایدار برای رایانه خود برسید. امیدوارم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا از بهترین شیوهها برای محافظت از دادهها و افزایش امنیت ویندوز خود استفاده کنید. با اعتماد به ابزارهای مدیریت دسترسی و مکانیزمهای بازیابی همچون Password Protected Sharing، Secure Boot و System Restore، اکنون میتوانید با آرامش بیشتری از دستگاه خود استفاده کنید و از تهدیدهای مختلف امنیتی محافظت کنید.
به یاد داشته باشید که به روز نگه داشتن سیستم عامل و استفاده از روشهای مدیریت گواهینامهها و دسترسیها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. با این اقدامات، بهترین سطح امنیت برای رایانه خود را فراهم خواهید کرد و از تجربه استفاده امن و مطمئن از تکنولوژی لذت خواهید برد.
